โครงการอนุรักษ์ประติมากรรมและลวดลายปูนปั้นประดับสะพานในกรุงเทพมหานคร

ทีมงานจีโอเวิรคส์ มีความภาคภูมิใจเป็นอย่างยิ่งที่ได้รับความไว้วางใจให้มีส่วนร่วมในโครงการ “การอนุรักษ์ประติมากรรมและลวดลายปูนปั้นประดับสะพานในกรุงเทพมหานคร” ดังกล่าวภายใต้การร่วมมือกันระหว่างสำนักผังเมืองกรุงเทพมหานคร, คณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ย้อนกลับไปเมื่อวันศุกร์ ที่ 23 ตุลาคม 2457 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง เพื่อทรงเปิดสะพานแห่งใหม่ ซึ่งได้พระราชทานนามว่า ‘มหาดไทยอุทิศ’ นับเป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็ก Hennebique System ซึ่งเป็นเทคนิคสมัยใหม่ และยาวที่สุดในไทยขณะนั้น โดยจุดเด่นของสะพานแห่งนี้อยู่ที่ประติมากรรมนูนต่ำรูปชายจูงมือเด็ก และหญิงอุ้มเด็กในอาการโศกเศร้า หน้าจั่วด้านหัวป้ายมีอักษรย่อ จปร. อีกซุ้มหนึ่งมีเลข ๕ เพื่อเป็นเครื่องหมายแสดงให้เห็นว่า สร้างขึ้นเพื่ออุทิศถวายเป็นพระราชกุศลแด่รัชกาลที่ 5 ด้วยเหตุนี้ คนทั่วไปจึงเรียกขานว่า ‘สะพานร้องไห้’

นอกจากนี้ราวสะพานแบ่งเป็นช่องสี่เหลี่ยม ภายในบรรจุรูปปั้นหล่อรูปพวงหรีดวงกลมพันด้วยใบลอเรล คั่นกลางด้วยแถบริบบิ้นห้อย และยังมีซุ้มย่อยข้างละ 4 ซุ้ม แต่ละซุ้มแบ่งเป็น 2 ตอน โดยตอนบนประดับรูป ‘ราชสีห์’ นูนต่ำ ยืนบนแท่นหันหน้าทิศกลางสะพาน อันแสดงให้เห็นว่าข้าราชการกระทรวงมหาดไทยร่วมใจกันบริจาคเงินก่อสร้าง

ปัจจุบันสะพานมหาดไทยอุทิศได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนจากกรมศิลปากรเป็นโบราณสถาน เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2518 จึงนับว่าเป็นสะพานที่ทรงคุณค่าทางสุนทรีย์และประวัติศาสตร์อย่างยิ่ง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันได้รับความเสื่อมโทรมไปมาก ด้วยเล็งเห็นถึงความสำคัญ สะพานมหาดไทยอุทิศจึงถูกเลือกให้เป็นกรณีศึกษาแรก เนื่องจากมีอายุครบ 100 ปี ในปี 2557